Mời bạn đọc những tâm tình này.
oooooo
Mang Theo Quê Hương
Không biết ông nhà văn di cư nào đã viết một câu xúc động “Chúng ta đi, đem theo quê hương.” Với gia đình chúng tôi, quê hương gần gũi nhất là là vườn cây, ao cá... là tình làng nghiã xóm của cô bác thân thương.
Những hình ảnh và ký ức ấy vẫn bám theo tôi suốt mấy chục năm bôn ba đó đây. Dù bươn trải kiếm sống trên quê mới, vẫn hằng mơ có ngày tìm được một nơi dựng lại tình quê cũ.
Cho đến năm hai ngàn không trăm... hồi đó, tôi đang sống và mở nhà hàng làm ăn ở Buffalo, NY., nhân một chuyến nghỉ hè đưa gia đình đi Florida chơi, thấy khung cảnh và khí hậu ở đây sao giống Việt Nam quê hương mình quá. Với bản tính nông dân, cứ thấy chỗ nào có nước, có cá, có đất làm vườn là tôi mê tít.
Thế là tôi quyết định tìm đường dọn về đây. Chuyện di dời nhà hàng, tìm kiếm chỗ nương náu khá tốn phí, nhưng rồi cũng xong. Tiệm “Phở K5” khai trương ở vùng Orlando được bà con đồng hương chiếu cố, giấc mộng làm vườn cũng từng bước thành hình.
Căn nhà đầu tiên có vườn, có hồ khá lớn mà có rất nhiều cá sau nhà, nhưng mảnh vườn hơi nhỏ. Sau gần 5 năm gầy dựng, trồng tỉa, vườn cây trái tuy ít nhưng cũng xum xuê. Xoài ổi đã có trái được vài năm, mía thì năm nào cũng có. Cây hồng xiêm (saboche) rất nhiều trái, cây vải lần đầu tiên hái được chừng 50 pound.
Mùa Đông vùng Orlando này chỉ kéo dài chừng vài tháng, mà hầu hết nhiệt độ cũng lòng vòng ở khoảng trên dưới 40 F nên dù cây nhiệt đới cũng có thể cầm cự được. Thỉnh thoảng bị vài ngày hạ xuống đến 30 độ F thì các cây nhiệt đới mới lâm nguy. Vì vậy các giống không chịu được lạnh lúc ấy như: mận chuông, măng cầu, vú sữa... thì phải trồng trong chậu lớn, đến mùa đông thì đem vô garage cho chắc ăn.
Chưa thoả chí trồng trọt nên tôi tìm mua thêm được một căn nhà khác có đất rộng hơn. Hôm bà con anh em ở nhiều tiểu bang đến dự đám cưới con Lily nhà tôi, có người than thở: "Sao chú Hồ lại tìm đến chỗ khỉ ho, cò gáy này? Nhà thì ở bìa rừng, hồ thì chả thấy nước, toàn bèo với cỏ lác đan kín..." Nghe vậy tôi nghĩ trong đầu việc di dân lập ấp của cụ Dinh Điền Sứ thủa nào và câu thơ của Trạng trình Nguyễn Bỉnh Khiêm: Ta dại ta tìm nơi vắng vẻ.
May mà có ông anh đồng điệu hào hứng góp ý "Nhà ngươi phải làm như vầy...như vầy...." Nghe lời anh nên tôi sắp đặt một kế hoạch lâu dài.
Ở ngay bià rừng là chuồng gà. Muốn cho an toàn không bị thú rừng như: chồn, chó sói, chuột chù hay cá sấu tấn công, chuồng phải làm chắc chắn, bao phủ bằng lưới thép B40 và cao hơn đầu người, cần đủ rộng để vài chục chú gà tung tăng ban ngày; bên trong có một chuồng nhỏ hơn để phòng khi mưa nắng, giông bão và phải có hai tầng để có chỗ cho gà mái đẻ.
Sau khi làm xong thì trồng vài gốc dưa tây, chỉ mấy tháng là dây leo tươi tốt, lá bao phủ hầu hết phần mái, rồi hoa trái sẽ xum xuê. Tôi rất thích loại dưa này. Mỗi lần về thăm quê thế nào các cháu cũng kiếm cho vài quả ăn lấy thảo. Cái vị chua chua ngọt ngọt mà thơm lừng cuả dưa tây chín, nạo ra dằm với chút đường và nước đá bào là hết ý.
- Bờ hồ thì phải làm cỏ cho sạch rồi thả rau muống, rau cần nước. Rau muống xanh thì xào tỏi, luộc chấm nước chanh ớt, đôi khi có thèm thì làm một cái lẩu canh chua cá, rồi tả pí lù với các loại rau thì cũng đỡ nhớ quê nhà. Rau cần thì xào thịt bò, ăn sống cũng ngon đáo để.
Còn có loại rau muống đỏ ngày xưa mọc tràn đồng ở miền Tây, cọng rất to nên chẻ ra để ăn sống với bún riêu- bún bò.
Cạnh lối đi bộ quanh vườn thì trồng mấy bụi bạc hà, để thỉnh thoảng nấu nồi canh chua còn có rau tươi mà dùng. Loại bạc hà mình trồng ở vườn nhà sao mà nó dòn và ngọt ngào, không giống như mua ngoài chợ, nhiều khi dai nhách mà ăn cứ ngưa ngứa ở cổ họng.
Đồ ăn cho gà là: rau, bún, cơm, phở... thừa từ nhà hàng đem về, trộn với rau muống nhà thì chuồng gà lúc nào cũng phải có dăm chục con ăn mới hết. Bởi vậy phải có hai chuồng, một bên là gà đẻ, một bên gà thịt.
Phân gà cào ra đem ủ với cỏ và lá cây độ vài tháng thì nó biến thành đất phân, loại này mà đem bón cho dưa gang, dưa hấu và cây ăn trái thì tốt hơn phân hoá học, lại được coi là organic.
Phần quan trọng nhất là lá, hái xuống thái nhỏ, phơi khô lâu lâu gửi tặng cho người mắc bịnh ung thư. Nghe nói vị thuốc này "trị bịnh ung thư" rất...hiệu nghiệm, nhưng lúc nào tôi cũng phải dặn hờ: Khi nào bác sĩ tây y chê rồi hãy dùng.
Kế bên chuồng gà tôi trồng ít bụi riềng, dăm bụi sả để có gia vị mà làm món rựa mận thịt dê. Đặc biệt là lá mơ, đinh lăng và lá nghệ để ăn gỏi cá.
Florida là một bán đảo, xung quanh có quá nhiều bờ biển, các loại cá to nhỏ sống bên bờ biển rất nhiều. Đêm đêm bạn bè rủ nhau chạy ra bờ biển câu thì chả thiếu gì cá tươi, cá đối những con to như cườm tay, kho vùi nhai cả xương là tuyệt hảo. Câu được cá lù đù thì ướp xả ớt chiên hay xẻ ra trụng nước muối rồi phơi một nắng. Ôi! Còn gì ngon bằng.
Cái hồ sau nhà tôi thì quá nhiều cá nước ngọt: lóc, rô, phi, lươn ...thứ nào cũng có nhiều y như vùng U Minh thời xưa.
Tuổi già sáng sáng xách cần câu đi nhắp cá vừa vui vừa vận động cho có sức khỏe... Ra giữa hồ mà giăng một giây câu ba-ba thì thích thú lắm, chỉ chừng một tiếng đồng hồ là bắt được mấy chú, từ vài, ba pounds đến mấy chục pounds. Loại này mà nấu cái lẩu cari, chuối xanh thì lai rai cũng được vài-ba xị.
Sau này cô em bên VN gửi sang cho vài giây lưới loại bắt cá trà vinh bên nhà. Chiều chiều tôi chèo thuyền ra giăng ngay gần cầu ao, lúc giăng câu, khi thả lưới rất vui.
Củ nghệ là vị thuốc chữa lành các vết bỏng vì dầu ăn, nước sôi...mà người làm bếp như chúng tôi vẫn thường gặp. Bây giờ thì củ nghệ lan ra rất nhiều, nay mai phải quảng cáo "Hay liên lạc với Cô Vân Thuốc Nghệ" để may ra kiếm được chút tiền gửi đi làm phúc. Lovera là loại thuốc qúy, ong chích hay kiến cắn mà bẻ một cộng bôi vào là hết nhức lại mau lành...
Nói về chuối sứ, Mỹ gọi là chuối Thái, nhưng ở quê tôi họ gọi là chuối Tây.
Như đã nói ở trên, hồi chúng tôi mới về Orlando anh bạn ở Cali gửi cho 3 gốc để mừng nhà mới. Thật qúi hóa nhưng nhìn gốc chuối héo hon, lăn lóc sau khi vận chuyển từ Cali đến Orlando mà tội nghiệp. Tôi đem trồng cả tháng mà chả thấy nhúc nhích thay đổi gì, phần trên cứ càng ngày càng thối đi. Không ngờ sau này phần củ mọc mầm rồi lớn dần. Bây giờ sau 10 năm nó lây lan ra mấy chục cây mẹ và hàng trăm cây con. Cây con thì bứng lên trồng vào chậu để bán cây giống.
Chuối sứ dùng được từ lá, hoa đến quả: lá bán cho người ta gói bánh chưng, bánh tét; hoa chuối đem ra tiệm thái mỏng trộn với rau sống để bán bún bò, bún riêu; quả thì chiên, luộc, nấu chè, gói bánh... món nào cũng là đặc sản.
Anh bạn còn khuyến khích nhớ nuôi bầy vịt để lâu lâu bạn bè ở xa về thì làm cái lẩu vịt nấu chao - rau muống, hoặc anh nào bạo miệng thì làm dĩa tiết canh mà đãi. Nuôi vịt thì chỉ cần làm chuồng sát bờ hồ, chúng sẽ lội xuống hồ tìm nghêu sò, ốc hến, cá con... mà xơi.
Nói đến tiết canh vịt thì cần gừng, hành, rau răm, húng cây, tía tô, ngò om... tóm lại tất cả các loại rau thơm tôi cũng đã chuẩn bị mỗi thứ vài chậu để phòng khi... Nhưng một hôm ra cầu ao thì thấy chú cá sấu gác mỏ mà ngó trừng trừng, sau này mới biết có 4-5 chú thay nhau mỗi sáng ghé đến thăm hỏi, chào đón khi mẹ các cháu đem rửa khay đồ ăn gà. Kể ra vì chúng còn nhỏ, chỉ từ 3-4 feet nên còn vô hại đối với con người, nhưng chắc chúng không tha đàn vịt, nên giấc mộng nuôi vịt đành gác lại.
Riêng mía thì trồng được 3 luống, hiện nay đã cao chừng thước rưỡi. Mấy năm trước đã mua một cái máy ép, rồi sắm sửa được cả dao róc vỏ.
Đã thấy mấy bụi khóm đơm trái ở góc vườn, chanh giây leo đó đây trên các hàng raò
Bây giờ mà có khách thì có ngay ly nước mía nguyên chất thơm mùi khóm, trái quất (trái tắc), chanh giây.
Họ nhà cam như: Chanh, quít, bưởi, quất, cam chua ...rất dễ trồng và mau có trái. Mấy cây quất vừa làm cảnh trông vui mắt mà vắt lấy nước cũng thơm ngon. Nhất là ép chung với nước miá thì chả khác gi nước mía Viễn Đông ở Saigon hay Bolsa.
Người bạn còn dặn: Phải buôn tận gốc, bán tận ngọn.
Gần một năm nay tôi đã cố làm theo lời anh: Nuôi gà lấy thịt bán Phở, trứng thì chiên lên bán cơm.
Đồ ăn thừa ngoài tiệm thì đem về nuôi gà. Gà lớn lên, đẻ trứng ấp nở ra gà con như truyện cô Bennett bán sữa của La Fontaine... thì cứ thế mà kiếm tiền, chả mấy chốc sẽ giàu quật lên.
Nhưng rồi mình tính là một chuyện, còn làm được hay không là việc khác.
Gần đây bà lão nhà tôi có hơi vất vả hơn hồi trước, nên nay kêu nhức vai, mai kêu mỏi cổ. Tối đi làm về nay kêu đấm chỗ này, mai bắt bóp chỗ kia...Mệt bở hơi tai.
Còn có mỗi một đứa con gái theo đuổi nghề "Phở" của cha, cũng than thở với mẹ nó: "Má ơi! Con học xong đại học rồi mà không đi làm được, mai mốt không chừng phải học lại.
Tôi tâm sự việc này với người bạn làm nghề địa ốc, tính bán tiệm. Rồi vừa buồn ngủ thì gặp chiếu manh: Có ông kia cũng đang làm chủ một cái nhà hàng, đến ngỏ ý muốn mở mang thêm vài cái nữa.
Và việc phải đến đã đến.
Phở K.5 bán thật rồi
Không còn đâu nữa để mời bà con
Từ nay muốn có phở ngon
Muốn tô tái béo vè dòn... tìm đâu?
Kể từ đó chúng tôi đã chính thức gác kiếm, không còn bận tâm lo lắng đến các việc hằng ngày về kinh doanh. Những việc liên quan về quản trị thì từng bước giao lại dần cho con cái.
ooooo
Thoáng cái đã tám năm trôi qua. Khu vườn mới bây giờ đã xum xuê lắm: Xoài, ổi, mít, na, nhãn vải, hồng xiêm (sapoche) mỗi thứ mươi cây. Chuối, Mía, đu đủ và các loại rau trái ngắn hạn thì mùa nào thức ấy, không những đủ ăn mà còn dư hái đem cho cô bác xa gần.
Thú vui thứ hai về câu, lưới cá cũng thoả mãn. Nếu không làm vườn thì thế nào cũng lênh đênh trên thuyền quanh quẩn ngoài hồ. Mà tôi cũng chưa thấy ở đâu có nhiều cá như cái hồ sau nhà tôi, chỉ một tay lưới 30 m, mỗi ngày tôi có thể bắt mấy chục ký cá các loại. Có thứ ăn tươi, làm chả, xẻ khô, làm nước mắm, dư thì đào lỗ chôn dưới các gốc cây thay phân bón.
Than ôi! Quê hương thì đã ngàn dặm xa, muốn về thăm mồ mả tổ tiên, thăm làng xưa lối cũ, thăm cô bác xóm giềng... phải mất hai ngày đường, chuyển đổi ba chuyến bay. Nhất là vừa mới đến phi trường đã gặp những bộ mặt khó dễ của cán bộ hải quan muốn ăn hối lộ; rồi mỗi ngày phải chứng kiến những bất công của nhà cầm quyền đối với dân lành... thì lại thấy nản chí.
Thôi thì đành đem theo hương vị quê nhà bằng cách làm vườn, trồng cây, câu cá, nấu các món ăn một thời, để tìm lại chút hạnh phúc ngày xưa vậy.
Hovan Nguyen - facebook
https://www.facebook.com/hovan.nguyen.393
__________________________
Đọc một hơi hết bài viết của Tác Giả thì ôi trời cuộc sống sao mà thú vị quá , vườn nhà có đủ rau củ quả , ngoài ao thì đủ loại cá không ai tranh câu với mình tha hồ mà ăn , ước gì mình cũng được như vậy nhưng chắc chỉ là mơ vì không có sức .
ReplyDelete