Miền Thương Nhớ

Cẩm tú Cầu

Con sinh ra trong cái bọc màu trắng giống như con nằm trong cái bì ni – lông. Khi ấy chỉ mình mẹ và con, ba con đi vắng mãi đến ba tháng sau ba con mới về. Lần đầu tiên mẹ nhìn thấy con và đến bây giờ hơn bốn chục năm qua mẹ còn nhớ rõ, rất rõ. Rồi cô mụ xé cái bọc đưa con ra con cất tiếng khóc chào đời. Lúc ấy chỉ có mẹ và con, mẹ con mình thôi nhé, con nhé !

Con sống sung túc với ba mẹ được sáu năm thì biến cố 1975 xảy ra, khi ấy con mới có sáu tuổi sống trong một chuỗi ngày dài thiếu thốn ập đến đè nặng lên gia đình chúng ta. Lúc ấy không có ba con ở nhà nên chỉ có mẹ con chúng ta gánh chịu. Vì cuộc sống của gia đình mình nên con đi học phải chuyển từ trường này qua trường khác thật là vất vả, việc học hành bị gián đoạn nhiều lần; khi thì Đà Nẵng, khi thì Qui Nhơn rồi ra Huế, vậy mà con vẫn học được, con đậu Tú Tài. Điều mẹ xót xa nhất là con kể thầy của con nhìn cái áo ấm con đang mặc mà biết con là em của anh hai con vì cái áo mặc từ anh rồi qua tới em. Những ngày tháng mùa đông dài của xứ Huế vừa đói, vừa lạnh, lạnh đến tê người, con đã cùng mẹ đan len gia công, con đan tất cả các cái bo còn mẹ đan thân áo. Sống cực, sống khổ qua ngày tháng để chờ ba con về, có lúc không có vật liệu để đan mẹ chiên bánh rán con bưng đi bán. Một nam sinh lớp mười mà bưng bánh rán đi bán, mẹ xót xa nhìn con dầm mưa, rồi lên vỉa hè đường Trần Hưng Đạo – Huế ngồi với rổ bánh rán có lúc mẹ tưởng chừng như không còn đứng vững được nữa, mẹ muốn buông xuôi. Khi ấy anh đầu của con ở với O Xuân, còn anh hai và hai em gái ở với ngoại, khi biết ba con ba năm nữa mới về mẹ con mình phải đi về ngoại. Đến khi ấy con lại phải đổi trường và đi học xa; thật vất vả cho con của mẹ.

Dù thiếu thốn cực khổ biết bao nhưng con cũng gắng học, khi học xong phổ thông con lại bị gián đoạn ba năm không được đi học tiếp. Đến khi đi học sư phạm thì con đã bị trễ mất ba năm. Khoảng thời gian ba năm con ở nhà lúc ấy nhà chúng ta đã dọn lên Pleiku, con không có việc gì làm, mẹ nhìn con mà xót xa. Rồi con đi học sư phạm hai năm đầu khổ quá hả con, mẹ nhói lòng khi có một bữa cả nhà đi vắng mà hết gạo, hết tiền con phải nhịn đói một ngày. Đến tối mẹ về mua thức ăn thật nhiều nhưng con chỉ ăn qua loa, nhưng sao lại một mình con chịu đựng hở cao xanh, vậy mà con vẫn vui, vẫn cố gắng chịu đựng không bao giờ than van.

Nhưng đến khi con học năm thứ ba thì phong trào học Anh Ngữ nở rộ, con đi dạy thêm liên tục để có thu nhập, con có biết nỗi vui mừng của mẹ đến mức nào không ? Nó miên man bất tận đó con. Khi con ra trường dạy cách nhà đến mười một cây số, con đi bằng chiếc xe đạp cũ kỹ mẹ lại đau lòng. Ngày con sắm được chiếc xe gắn máy 50 tuy là xe cũ nhưng mà nỗi vui mừng cứ nhảy nhót trong lồng ngực của mẹ. Vui mừng ghê lắm nghe con, mẹ và cứ nơm nớp lo sợ con đi không cẩn thận, nhỡ có chuyện gì…

Một hôm con đã tâm sự cùng mẹ, con yêu cô ấy, yêu ba năm rồi, một tình yêu sâu đậm chơn chất ấp ủ trong trái tim con; hình như cô ấy cũng yêu con, nhưng con chưa tỏ tình, chưa nói ra, chưa một lần nắm tay thì tình yêu đã vụt bay xa. Rồi một hôm mẹ thấy con buồn rầu, mẹ cũng buồn theo nỗi buồn của con. Con kể tình yêu của con chưa nói ra thì mẹ ơi, cô ấy đã có chồng, buổi lễ đính hôn của cô ấy lớn lắm. Mẹ sợ con suy sụp, tuy con khổ đau nhưng không con vẫn kiên cường, vẫn vui vẻ hát hò. Mẹ thích nhất là tiếng hát của con, nó trầm trầm ngân dài buồn buồn và lênh láng trong không gian, một giọng hát hay tuyệt không những mẹ mà ai đã nghe qua đều không thể nào quên. Nhất là con hát bài Gửi Gió Cho Mây Ngàn Bay, hay vô ngần, tiếng hát đã làm chao đảo lòng người, làm cho người nghe có một cảm giác nhớ nhung vời vợi xa xăm, một giọng hát hiếm hoi mà không phải ai cũng có được. Mỗi lần con cất tiếng hát mẹ lại tiếc nuối, phải chi trước kia mẹ hướng con học thanh nhạc ở trường âm nhạc Huế thì giờ đây con dạy ở trường Văn Hóa Nghệ Thuật và được ở gần nhà rồi, mẹ cứ tiếc mãi, tiếc mãi con ơi! Ngoài tiếng hát tuyệt vời con còn có đôi tay ngón thon dài các phao đều hồng hồng, đó là bàn tay của những kẻ tài hoa, bàn tay đánh đàn, bàn tay viết phấn, bàn ấy giờ đây đã trở thành vô tri mất rồi. Đôi môi đỏ như son, đôi môi mà người đời thường nói là đôi môi yểu mệnh.

Những năm mới ra trường con dạy ở trường cấp hai sát quốc lộ 19, lúc ấy con chỉ biết uống coca. Con thường tâm sự cùng mẹ về những đứa học trò của con, những đứa học trò nghèo buổi sáng chỉ ăn những củ khoai nho nhỏ, còn củ lớn để bán kiếm tiền đong gạo; có đứa nhịn luôn bữa sáng, có đứa chỉ ăn ngày một bữa. Có lần con nói với mẹ con hối hận, con ray rứt vì năm vừa qua con không nâng điểm cho con bé học trò của con, nó lên lớp không được, bây giờ nó phải làm thợ may, mẹ ơi! Vậy là con đã cắt đứt cuộc đời học sinh thơ mộng của nó. Mẹ lại khuyên con, an ủi con biết đâu cuộc đời thợ may sẽ nhàn nhã và tự làm chủ lấy mình. Những năm ở đó con loay hoay mãi mà không mua được miếng đất nào, vì con rất thích đất, thích có một mái ấm gia đình.

Sáu năm sau, con được điều động đi nơi khác cách xa nhà thêm sáu cây số nữa. Buổi chia tay, học trò của con đã quyến luyến ôm con mà khóc, con đi về một nơi mà học trò phần đông là nơi có nhiều người sắc tộc và rất ít người kinh, nơi này cách xa đường quốc lộ đến mười cây số. Mỗi chiều về vắng ngắt buồn lê thê, con phóng tầm mắt nhìn những rẫy café bạt ngàn ở trước nhà con, mà nghe lòng mình chìm lắng một nỗi buồn mênh mang xa vắng. Con lại vất vả phải kêu học trò đi học. Mẹ thấy con cô đơn quá mẹ khuyên con cưới vợ nhưng mà con chưa gặp duyên. Con có một căn nhà nhỏ gần bên trường, thỉnh thoảng có các học trò nhỏ đến ở cùng con, con thương yêu chúng như tình thân trong gia dình. Những ngày tháng ấy mẹ mong con có vợ ghê gớm, nhưng mà lần lữa mãi chẳng đi đến đâu.

Rồi con ở nơi đây được bốn năm, lại đổi về vùng Daksơmi cách thành phổ Pleiku bốn mươi sáu cây số là một trường nội trú sắc tộc. Ngày con chuyển trường không những học sinh mà cả phụ huynh cũng luyến tiếc, bịn rịn theo con không nỡ rời. Con đường đi vào ngôi trường mới, hết tám cây số đường đất quanh co nhỏ hẹp, cây cối và hoa dại mọc lấn tràn ra choán hết đường đi, một con đường vắng không có bóng người, muốn đến trường phải qua một con suối cạn. Những khi mưa to nước lớn ngập bờ, nó chia cắt, nó cô lập ngôi trường cùng với mấy chục giáo viên. Thấy nỗi khổ sở vất vả của các thầy cô giáo nên địa phương đã cho làm một cây cầu tạm nhưng nếu mưa bão lớn nó cũng vẫn bị cuốn trôi. Có những hôm mưa bão kéo dài mấy ngày các thấy cô tiền đầy túi mà vẫn ăn cơm với muối ớt.

Ngôi trường ba tầng rộng rãi khang trang nhưng mà đất đỏ bao phủ tràn đầy, nó tọa lạc trên một ngọn đồi chênh vênh trống vắng mênh mông, chung quanh không có người ở, nhìn lên bầu trời chỉ thấy toàn mây trắng bàng bạc, nhìn chung quanh chỉ thấy toàn núi xanh. Khi chiều về buồn héo hắt, một nỗi buồn xa xăm hoang hoải, gợi lòng người cảm giác đơn độc thẳm sâu. Học trò con là những mái đầu tóc vàng hoe xông mùi khét nắng, những đôi mắt hoang dại mang màu sắc núi rừng, những đôi mắt chỉ biết nhìn lên cây tìm con chim tìm tổ ong, nhìn xuống suối tìm con cá con ốc, mặc dù trường nội trú phát đầy đủ cho học sinh, nhưng các em vẫn thích đi chân trần lội dưới suối, dẫm giữa núi rừng. Nơi đây gần biên giới không có rẫy café bạt ngàn, muốn đi đến quán phải đi mất tám cây số, những cái quán nhỏ xíu vốn không bằng một quán nhậu ở thành phố. Cuộc sống nơi đây, con người nơi đây, khung cảnh nơi đây đã làm cho tâm hồn con trăn trở rất nhiều, con muốn ở mãi nơi ấy để hòa đồng, để chia sẽ những thiếu thốn, những vất vả mà người dân và học trò của con hứng chịu hàng ngày. Con muốn khám phá những cảnh đẹp, những cái mới mẻ của rừng sâu. Có những lúc rảnh rỗi con lang thang trong rừng, chân dẫm lên những cỏ hoa dại có đàn bướm theo bước chân con, con đi theo những con đường mòn chi chít dẫn vào rừng sâu những đêm trăng con nhìn lên bầu trời thấy ánh trăng xanh vời vợi, lòng con lại gợn lên một cảm giác yên bình lạ lùng, Có những buổi mưa giông vừa dứt mối từ đâu túa ra bay lượn, chúng đợi lên đèn là nhào đến, để rồi sáng ra nằm chết tức tưởi đầy sân hè. Mẹ đã khuyên con, đã ngăn cản cùng con, con én không làm nên mùa xuân con ơi !

Con đã kể cho mẹ nghe gia đình một cô giáo viên tiểu học, người mẹ vì quá thiếu thốn đau không có thuốc, nhà ở xa xôi không đến kịp bệnh viện rồi chết. Người cha đi trộm chó bị chó cắn rồi bị dại mà chết, bây giờ hai chị em cô ấy sống heo hút trong căn nhà nhỏ cách xa mọi người, cảnh mồ côi rất tội. Khi cha mẹ cô ấy ra đi vĩnh viễn, hai chị em còn nhỏ vẫn cố gắng vượt bao khó khăn thiếu thốn, nghèo khổ tận cùng mà cố gắng vượt qua để đến ngày hôm nay được làm cô giáo viên tiểu học, rồi tằn tiện nuôi em. Điều con đau đớn nhất là đứa học trò lớp bảy do con làm chủ nhiệm, chiều thứ sáu về nhà thứ bảy đi bẫy chim, bắt cá ở suối khi về rớt xuống hố sâu khoảng hai mét không lên được, cha mẹ nó quên. Rồi qua thứ hai, thứ ba vẫn tưởng nó đi học, đến thư tư con tìm đến nhà kêu đi học thì mới biết, nhà trường cùng gia đình tất tả đi tìm mới thấy nó chết dưới hố trên tay còn cầm xâu cá suối nhỏ li ti, một cái chết im lìm lạnh lẻo đến não lòng. Con đã khóc rất nhiều và một nỗi đau vô bờ bến vây quanh con, ám ảnh con mãi mãi khó xua tan.

Thấy con buồn mẹ vội giới thiệu con một con bé thua con mười tuổi, con đồng ý nhưng mà con sống cùng cô ấy không có hạnh phúc, còn mẹ thì ray rức mãi trong lòng. Con ở mãi trong ngôi trường xa tít tắp, buổi sáng lạnh và đầy sương, buổi chiều lạnh đầy hoang tím, con nhìn lên bầu trời có cảm giác với tay lên là sờ được mây. Nhất là những ngày đông buốt giá buổi sáng, buổi chiều sương mù che lấp cảnh vật chung quanh chỉ thấy mờ mờ, sương bay vào nhà đem cái lạnh thấm thía trải vào thịt da. Còn những ngày mưa khung cảnh nơi đây như bị nhấn chìm trong một màn mưa mịt mùng trắng xóa, mưa buồn và ẩm ước; nhìn mưa gợi nhớ những dĩ vãng u hoài và một niềm luyến tiếc xa xưa. Con kể có những thung lũng hoa vàng trải dài mút mắt, một màu vàng rực rỡ kiêu sa, hoa cúc dại đó mẹ ơi ! Rồi hoa ngũ sắc, hoa tím bâng khuâng, v… v… tất cả đều tạo nên một vẻ hoang dại mơ màng. Ngoài giờ lên lớp ra con chỉ nghe được tiếng chim kêu ríu rít trên những bụi cây khiến lòng con cũng cảm thấy vui vui. Rồi con có con, một thằng cu kháu khỉnh, nói sao cho hết nỗi vui mừng của con, một thiên thần bé nhỏ, một báu vật vô giá, con yêu thương nó vô cùng.

Rồi con tàu thời gian đưa con ra khỏi nơi xa xôi sương mù sâu thẳm ấy. Ngày con đi, con quay nhìn lại con đường quạnh quẽ buồn thảm nhỏ dần nhỏ dần, rồi lòng con bâng khuâng một cảm giác buồn man mác. Con xúc động nhất là ánh mắt buồn buồn của những đứa học trò nhỏ đứng nhìn theo con, nước mắt nó chảy dài trên đôi má ngây thơ làm cho lòng con rung động mênh mang, chân con nặng trĩu chẳng muốn bước. Con trở về dạy trên tuyến đường Quốc lộ 19 mà con có thể đi xe buýt về nhà, con có biết mẹ vui mừng xiết bao không ? Con ở trường này được năm năm, con đã gieo bao mối thiện cảm khắng khít giữa con cùng phụ huynh và học trò của con. Vào một chiều tan học, hôm ấy là chiều thứ sáu, con vừa từ trường ra, con mới đi có sáu cây số liền bị tai nạn. Mẹ không thể nào quên được cái buổi chiều khủng khiếp ấy, đất dưới chân mẹ như sụp xuống, bầu trời chao đảo. Khi con đang được cấp cứu thì ngoài phòng đợi mẹ bị xỉu. Đến khi đưa con về nhà mẹ cứ hy vọng con sẽ tỉnh dậy nhưng mà vẫn mãi mãi cách xa, mãi mãi mẹ con mình không bao giờ còn thấy nhau được nữa. Chưa bao giờ trái tim mẹ như bị xé toạc ra nghìn mảnh, quằn quại đớn đau như bây giờ. Tang lễ con, mẹ vật vờ như người mất hồn, mẹ muốn chết theo con nhưng khi mẹ nhìn hai anh con và hai em gái con, mẹ như thêm sức sống. Sau này mẹ nghe nói phụ huynh của con đến chật nhà, học trò của con đến khóc, giờ của con chúng nó không chịu học. Bởi vì từ khi con về nhà là mẹ thẩn thờ chết điếng không còn biết gì nữa, học trò của con bây giờ là giáo viên đến viếng đã kể, khi con bị nạn nó chạy trờ đến, nó thấy người ta đến coi rất đông, lúc ấy học trò con đã khẩn thiết van nài những người chung quanh “Ai ôm giùm thầy tôi để tôi đưa thầy đi bệnh viện cấp cứu ?”, thế mà mọi người đều đứng dửng dưng vô tình, nó phải gọi anh nó ở cách nơi xảy ra tai nạn mười tám cây số chạy lên, còn dân ở quanh đó đứng nhìn máu trong người con lần lược tuôn ra đến hết. Con ơi ! Sao mà bi thảm thế này hở con ! Mẹ đứt từng khúc ruột con ơi ! Ngày đưa con về nơi an nghỉ cuối cùng hàng ngàn học sinh, đồng nghiệp, bạn bè tiển con, buổi sáng hôm ấy nơi nghĩa trang có những ngôi mộ nhấp nhô đầy nắng quái cũng héo hắt buồn.

Con ơi ! Sao sống thì khổ sở lao lung mà chết lại đơn giản thế này hở con ? Đời sống con người qua mau thế này sao con ? Một người mà ai cũng yêu mến, trông chờ lại như thế này sao ? Mẹ đau đớn muốn chết theo con. Ở dưới suối vàng con có biết không ? Mẹ nhớ cách đây không lâu nhân một buổi hát karaoke tại nhà con đã hát dỡ câu “Người đi đi mãi không về… ”, rồi con im luôn. Đó có phải là điềm gỡ không con ? Đó có phải là báo hiệu sự ra đi vĩnh viễn của con không ? Mẹ không còn khóc được nữa vì nước mắt mẹ đã chảy về tim rồi, mẹ cứ thấy nhức nhối ở lồng ngực, trái tim mẹ giãy giụa đớn đau. Con ơi ! Con mãi vĩnh viễn sống trong lòng mẹ, con biết không ?

Có một hôm nhà trường con cho người đem tiền lên, đó là tiền con dạy thêm, mẹ bảo vợ con cất tiền và mẹ cứ nghĩ từ nay mãi mãi không còn cầm được đồng tiền mồ hôi của con nữa mà mẹ quặn lòng nhức tim. Con ơi ! Cu Bean còn nhỏ dại quá nó chưa biết rằng nó đã vĩnh viễn mất người cha thân yêu, mất một tình thương bao la như biển cả muôn trùng; nó cứ nghĩ rằng nếu nó cố gắng học giỏi thì ba sẽ về với nó, những ý nghĩ thơ dại của trẻ con làm mẹ mủi lòng ứa nước mắt. Con biết không chiều hôm qua mẹ cho mấy đứa trong xóm bắt tổ chim trên cây nhãn nhà mình, đến một giờ sau con chim mẹ trở về không thấy con của nó, nó lồng lộn kêu gào thật thảm thương. Mẹ nhìn nó sững sờ, mẹ đồng cảm nỗi đau đớn mất con với con chim mẹ, mẹ thấy nhói lòng, mẹ thấy hối hận tại sao mình lại cho tụi nhỏ bắt mấy con chim con, một nỗi đau cứ xoáy vào lòng mẹ, nghẹn ngào tê tái.

Con ơi ! Bây giờ ở đâu đó trong cõi vô hình, chắc chắn con đang nhớ đến con của con, nhớ những đứa học trò nhỏ của con nơi rừng sâu núi thẳm đầy ắp sương mù.

Cẩm Tú Cầu   _________________________