The 4th of July - Lễ Độc lập Hoa kỳ

Hien Yuken

Trong lịch sử Hoa Kỳ có hai sự kiện đặc biệt quan trọng: hành trình tị nạn của người Pilgrims và thời điểm công bố tuyên ngôn Độc Lập. Mặc dù hai sự kiện này xảy ra ở hai thời điểm cách xa nhau, nhưng cả hai có cùng chung một xác tín đó là tinh thần yêu độc lập, tự do, dân chủ của người dân Hoa Kỳ.

Nói về biểu tượng cho ngày lễ Độc Lập Hoa Kỳ, chúng ta thường nghĩ đến The Liberty Bell ở Philadelphia (chuông tự do), hay Statue of Liberty ở New york (tượng Nữ thần tự do). Bell of Liberty rung lên ngay thời điểm nước Mỹ đồng thuận ký bản tuyên ngôn độc lập, còn Statue of Liberty đặt xuống nhấn mạnh quyền tự do của con người.

Tuy nhiên, để hiểu sâu xa hơn về tinh thần lập quốc của nước Mỹ, ta cần nhìn lại một chặng đường sớm hơn – đó là chuyến hành trình vượt đại dương của những người Pilgrims trên con tàu Mayflower vào năm 1620. Họ là những người Thanh giáo Anh bị đàn áp vì tín ngưỡng, đã chọn rời bỏ quê hương để tìm đến một vùng đất mới, nơi họ có thể sống và thờ phượng theo lương tâm mình. Họ đặt chân đến vùng đất ngày nay là Plymouth, Massachusetts. Hành trình của con tàu Mayflower là một biến cố được xem như bước mở đầu cho câu chuyện di dân của nước Mỹ.

Hai biểu tượng gắn liền với hành trình ấy, con tàu Mayflower và tảng đá Plymouth Rock, vẫn còn được lưu giữ và tưởng niệm cho đến hôm nay. Bản sao con tàu Mayflower II hiện neo đậu tại cảng Plymouth, từng được trùng tu tại Connecticut và nay trở lại với du khách. Gần đó, Plymouth Rock – nơi được cho là bước chân đầu tiên của người Pilgrims chạm vào châu Mỹ – được đặt trong một lăng mộ bằng đá granit, dưới mái vòm bảo vệ khỏi mưa nắng. Dù chỉ còn là phần còn lại sau nhiều lần di chuyển và chia cắt, tảng đá ấy vẫn là chứng tích sống động của khát vọng tự do.

Tại vùng đất mới khắc nghiệt, những người Pilgrims đã cùng nhau soạn thảo văn kiện mang tên Mayflower Compact. Đó là một bản hiệp ước xã hội đơn giản nhưng mang tinh thần pháp trị và dân chủ sơ khai. Dù còn sơ sài, văn bản này đặt ra nền móng cho ý niệm rằng quyền lực chính trị phải xuất phát từ sự đồng thuận của người dân, và mục tiêu cao nhất của chính quyền là bảo đảm quyền tự do và mưu cầu hạnh phúc cho tất cả mọi người.

Chính tinh thần yêu chuộng tự do, dám rời bỏ mọi ràng buộc để mưu cầu một tương lai tốt đẹp hơn đã trở thành sợi chỉ đỏ xuyên suốt lịch sử di dân Hoa Kỳ.

Lễ Độc Lập ngày 4 tháng bảy là một ngày trọng đại của nước Mỹ. Hằng năm, trong bữa tiệc chung này có sự góp mặt của những di dân cũ lẫn mới. Cũ nhất là anh linh những người Pilgrims, và mới nhất là những người tị nạn trốn tránh sự độc tài toàn trị, trong đó có cộng đồng người Việt hình thành sau biến cố tháng 4, 1975. Bất cứ đi từ đâu, bất cứ thời điểm nào đến thì bước chân của những tân di dân cũng tương tự người Pilgrims xưa kia, đặt chân đến đây để tìm tự do và mưu cầu hạnh phúc.

Nhưng tự do không phải là món quà được trao không điều kiện.

Chỉ sau một năm đặt chân đến Plymouth, hơn một nửa số người Pilgrims đã chết vì đói rét và bệnh tật. Tương tự, theo thống kê của các tổ chức nhân quyền, trong làn sóng vượt biển của người Việt vào cuối thập niên 1970 và 1980, đã có ít nhất một nửa số thuyền nhân không bao giờ tới được bờ bên kia. Họ đã ra đi trong niềm hy vọng, và chính cái giá phải trả ấy đã làm cho hai chữ "Tự do" trở nên thiêng liêng hơn bao giờ hết.

Ngày 4 tháng Bảy không chỉ là dịp để người Mỹ kỷ niệm sự ra đời của một quốc gia, mà còn là ngày để tưởng nhớ những ai đã dám bước vào hành trình gian khổ, để bảo vệ và gìn giữ lý tưởng cao cả: quyền được sống, được tự do, và mưu cầu hạnh phúc.

Trương Hữu / Hien Yuken
https://www.facebook.com/share/p/1JpqVr4Pxh/?mibextid=wwXIfr

_________________________