Wednesday, November 22, 2023

Quy trình sản xuất đường phèn

Hiểu thêm về đường

Mục đích viết bài này để khách hiểu thêm về đường, cũng như hiểu thêm quy trình sản xuất đường phèn tại nơi em đã đặt hàng tại Quảng Ngãi. Qui trình luyện đường là chung nhưng mỗi lò mỗi cách, bí quyết mỗi người mỗi khác ạ.
Đúng là bây giờ về Quảng Ngãi sẽ thấy rất nhiều cơ sở không còn sản xuất đường phèn huống chi nói đến đường phèn sạch làm từ đường mía.
Lý do nó bị thu hẹp là vì bị đường phèn dỏm giá rẻ đánh chèm bẹt. Vậy nên tìm không có cơ sở sản xuất đường phèn sạch là do tìm không ra cũng đừng có kết luận đường phèn ở Quảng Ngãi toàn được làm từ đường tinh luyện nhé! Đường Quảng Ngãi nổi tiếng cả nước là bởi cái thổ nhưỡng trời cho ở đây, cây mía trồng trên đất này cho ra chất lượng đường tốt và cao nhất mà không vùng nào sánh được. 1. Đường thô: Từ cây mía sau xử lý, ép lấy nước và nấu từ 3g sáng đến 11g thì cho nước chè, lúc thành đường là chè có màu vàng đậm, mùi đường non dậy lên thơm phức. Người thợ rót đường vào thùng hoặc bát. Gọi là đường thùng hoặc đường bát. Hiện nay rất nhiều người rất thích dùng loại đường thô này để tránh hoá chất độc hại. Mặc dù đường này đã được lắng bỏ bùn và tạp chất dơ. Nhưng thực tế nó vẫn chưa sạch lắm, nhưng vẫn đỡ hơn ăn phải đường tẩy trắng. 2. Đường phèn: vừa xong cho công đoạn luyện đường thô (thùng) nếu muốn làm đường phèn thì tiếp tục nấu và trong quá trình cho vào trong các thứ: • nước vôi trong ( giúp đường mau kết, giòn trong vắt. • dầu phụng giúp đường bóng và lấp lánh như gương. • trứng gà đã khấy bọt. Mục đích là khi cho vào thì chất dơ, tạp chất sẽ kết tủa nổi lên mặt (bọt dơ) để người ta vớt ra cho đường sạch hơn. Gọi là xử lý tạp chất thủ công. Nghe nói do cái bọt dơ đó vẫn có dính chất đường ngọt nên họ sẽ bán chúng đi, để trộn vào với đường nguyên liệu sản xuất đường tinh luyện. Khi đun, bằng kinh nghiệm bí quyết riêng người thợ sẽ nhận biết đường đã tới độ chín hay chưa. Tiếp sau đó là rót vào quại (thùng) chứa. Người thợ dùng 2 phên tre đan đặt trên miệng và đáy thùng, dùng nhiều sợi chỉ nối 2 phên tre lại. Đường kết tủa sẽ bám vào các sợi chỉ. Các tinh thể sẽ được kết tụ lớn dần. Sau khi cho nước đường vào thùng thì không được lay chuyển để đường tĩnh. Và chúng sẽ được ủ bằng rơm cho đường mau kết tủa. Sau thời gian ủ, đường kết tủa hoàn toàn cho ra đường phèn và mật, người thợ đập rời ra và mang phơi nắng. Nắng to gắt thì đường khô ran và có màu vàng đẹp, nắng yếu mùa mưa sẽ cho đường màu vàng đậm hơn. Thành phẩm thu được là những cục đường to nhiều gai góc và trong lấp lánh như gương. Phần mật có thể tái dùng cho việc làm đường phèn tiếp theo. Quá trình làm đường phèn phức tạp và công phu nên cho thành phẩm rất tuyệt vời, rất tốt cho sức khoẻ, trị ho rất hiệu quả. Bởi thế Người xưa vẫn có câu "Ngọt như đường cát, mát như đường phèn." Hiện nay có nhiều cơ sở làm đường phèn từ đường tinh luyện hơn là làm theo cách truyền thống. Trong quá trình làm người thợ cho cả chất tẩy trắng để đường phèn trắng đẹp và trông sạch sẽ hơn là đường phèn theo truyền thống không tẩy. 3. Đường tinh luyện (đường trắng) được ly tâm từ cái đường mía, trong quá trình luyện đường phải xử lý nhiều tạp chất và tẩy trắng nên đường trắng là tinh hoa của sự độc hại. Tất cả chất dinh dưỡng đã bị loại bỏ trong quá trình tinh chế. Đường trắng chỉ có năng lượng rỗng. Nó không chứa bất cứ vitamin, khoáng chất, enzim, chất béo hay chất xơ nào. Hiện nay do nhu cầu tránh dùng đường tinh luyện hại sức khoẻ, một số cơ sở đã dùng phẩm màu để làm vàng đường trắng làm giả đường. Riêng đường thô vẫn còn có chất khoáng như Ca, K, sinh tố nhóm B. Vì vậy thay vì ăn đường trắng tinh luyện và các sản phẩm có sử dụng đường trắng, người ta bắt đầu dùng đường thô, đường phèn, đường thốt nốt sẽ tốt cho sức khoẻ hơn. P/s Nếu thấy hữu ích thì comment bình luận cho bài chạy để nhiều người cùng xem dùm e nha.

Natha food
https://www.youtube.com/@NathaFood/community

___________________

4 comments:

  1. Cám ơn Natha viết bài này rất hữu ích cho những người không biết gì về Đường Phèn và Mía được trồng ở Quảng Ngãi ngày xưa .
    Xin được " góp ý " với tinh thần xây dựng và tấm lòng Yêu Tiếng Việt Nam .
    Xin đừng viết tắt những chữ sx : sản xuất , Kg : không , ngt :người ta ....
    Đọc và đoán , và không biết đoán có đúng không ??? .
    Trân Trọng .
    Trần Thủy .

    ReplyDelete
    Replies
    1. Dạ chị. QN sẽ chình lại để dễ cho mọi người . Cám ơn chị góp ý.
      QN11

      Delete
  2. xin chia sẻ một bài viết về Đường của một nhà khoa học: https://saigonthapcam.wordpress.com/2022/10/17/huyen-thoai-duong-phen/?fbclid=IwAR3htOfPQDGmpiHFkJPOgibu_pfMRGZBuPuLJvbCfId09MDT-DkWjnsyA7Y#more-8001

    ReplyDelete
    Replies
    1. Chào chị Cobamy, Cám ơn chị chuyển tiếp bài "Huyền thoại đường phèn" . QN đã đem lên để dễ dàng cho mọi người cùng đọc .
      Chúc vui nhen chị /QN

      Delete