Monday, December 15, 2025

Duyên phận sâu sắc giữa cha mẹ và con cái

,

Bài viết này đã khiến tôi phải rơi nước mắt, khi nhìn lại thực tế đời mình, với bậc sinh thành và cả với con cái mình. Đây là bài viết dành cho tất cả các bậc cha mẹ trên thế gian. Xin được chia sẻ cùng các bạn.(PTAN)

*****

Duyên phận sâu sắc nhất đời người là giữa cha mẹ và con cái. Khoảng cách xa nhất cũng là giữa cha mẹ và con cái. Lúc nhỏ nó quấn quýt lấy bạn đi đâu cũng theo đó chỉ muốn treo mình lên người bạn. Lớn lên, nó bận rộn với cuộc sống riêng. Lười biến gọi điện thoại, về nhà cứ như khách đến chơi . Bạn tưởng rằng có thể ở bên nó cả đời, nhưng thực ra bạn chỉ là người đi cùng nó một đoạn đường. Thế giới của nó ngày càng rộng lớn, thế giới của bạn ngày càng thu hẹp. Cuối cùng chỉ còn lại con đường trước cổng nhà tiễn đưa bóng nó lần này đến lần khác rời đi.

Đừng mong con cái sẽ mãi quây quần bên bạn, chúng có cuộc sống riêng phải lo? Bạn nuôi nó thuở nhỏ chưa chắc nó đã có thể phụng dưỡng bạn lúc về già. Không phải vì không hiếu thảo mà vì cuộc sống đã buộc nó không thể lo xuể. Bạn không nỡ buông tay, nó lại chê bạn lôi thôi. Bạn quản quá nhiều nó lại chê bạn phiền phức. Đến lúc về già mới hiểu cái gọi là cha mẹ và con cái chỉ là nhìn bóng lưng của chúng ngày càng xa dần, còn bạn thì đứng nguyên tại chỗ, ngay cả gọi một tiếng cũng không dám.

Lo lắng cả nửa đời người , chi bằng học cách buông tay. Tuổi trẻ lo cho con là trách nhiệm về già vẫn nhúng tay vào mọi việc, đó là hồ đồ. Nó tìm việc, yêu đương, mua nhà, kết hôn, bạn còn sốt ruột hơn cả nó, nhưng ý kiến của bạn chưa chắc nó đã nghe. Bạn luôn cảm thấy nó chưa hiểu chuyện. Nhưng những vấp ngã mà nó trải qua đó mới là cuộc đời của nó. Con cháu tự có phúc của con cháu, con đường bạn trải sẵn cho nó chưa chắc nó đã muốn đi, cái hố bạn tránh cho nó, có lẽ nó lại cứ muốn nhảy vào. Đời người, những con đường vòng phải đi một bước cũng không thiếu được. Cha mẹ dù giỏi giang đến đâu cũng không thể thay con trưởng thành sau 50 tuổi. Đừng lấy cớ vì muốn tốt cho con để trói buộc con cái. Tình yêu của bạn là thật, nhưng tự do của nó cũng là thật. Có lúc không quản chính là cái quản tốt nhất, không giúp chính là giúp đỡ tốt nhất khi nó cần.

Bạn hãy chia tay khi nó không cần bạn. Hãy lùi lại một chút. Trí tuệ lớn nhất của cha mẹ không phải là làm được bao nhiêu việc mà là biết kìm lòng không làm. Tiễn đưa là lẽ thường, cô đơn là nơi chốn quay về ,già phải tập quen với ngôi nhà trống vắng. Ngày xưa chê nó ồn ào nay lại mong nó về nhà. Ngày xưa chê nó kén ăn, nay muốn nấu cho nó một bữa cơm cũng không có cơ hội. Con cái lớn lên giống như chim bay đi, tổ ấm áp cũng không giữ được đôi cánh khao khát bầu trời.

Bạn dặn dò thường xuyên về nhà thăm bố mẹ nhé. Nó vâng dạ thật nhanh, nhưng khi bận rộn ngay cả một cuộc điện thoại cũng quên gọi. Không phải vì không hiếu thảo mà vì trong thế giới của người trưởng thành không có hai chữ dễ dàng.

Duyên phận giữa cha mẹ và con cái suy cho cùng là một quá trình tu hành ngày càng xa dần. Điều bạn có thể làm lại khi còn có thể nhìn thấy, hãy nhìn thêm một chút. Khi còn có thể nói chuyện hãy bớt cằn nhằn vài câu. Nuôi nó lớn, tiển nó đi xa, rồi lặng lẽ sống tốt những ngày tháng của riêng mình, đừng oán trách, đừng dây dưa. Có những con đường chỉ có thể một mình đi, có những ải chỉ có thể một mình qua. Tình yêu của cha mẹ là buông tay, sự hiếu thảo của con cái là lòng thanh thản.

Hãy nhớ rằng kiếp này làm cha mẹ chính là học cách tiển đưa. Từ việc bế ẵm trong lòng đến dắt tay đi từ việc đưa đến cổng trường đến đưa ra bến xe, cuối cùng ngay cả bến xe cũng không cần bạn đưa nữa. Cuộc đời của cha mẹ chính là già đi. Trong những lần tiễn đưa cái mãi mãi mà bạn tưởng chẳng qua chỉ là sự đồng hành ngắn ngủi, cái không thể rời xa và bạn nghĩ suy cho cùng cũng sẽ trở thành không cần níu kéo người đến tuổi già. 

Cách sống thấu suốt nhất là thừa nhận rằng con cái không thuộc về mình. Nó chỉ mượn bạn để đến thế giới này, mượn vai bạn để nhìn thấy phong cảnh cao hơn rồi không ngoảnh đầu lại đi chinh phục Trái Đất của riêng nó. Thứ bạn có thể cho chỉ là lời chúc phúc và bóng lưng. Vì vậy đừng dây dừa, đừng đau lòng. Mối quan hệ cha mẹ và con cái. Không oán trách nhau đã là kết cục tốt đẹp nhất.


____________________________

Sunday, December 14, 2025

Bánh mì với ký ức tuổi thơ tôi

 Nguyễn Tuấn Khoa

Mặc dù tuổi đã xế chiều, nhưng sao tôi không từ bỏ được thú vui ăn hàng như hồi còn trẻ. Những món ăn và những hàng quán nào gắn liền với tuổi thơ của tôi lại càng có thêm sức hút kỳ lạ.

Sài Gòn các món ăn đường phố rất hấp dẫn. Bò bía, gỏi cuốn, bánh xèo, bột chiên, gỏi đu đủ khô bò, cơm tấm… món nào cũng ngon, nhưng thứ tôi khoái nhất vẫn là bánh mì. Ở nơi nào có đồn là bánh mì ngon tôi đều tới và ăn ngay tại chỗ để đánh giá, nhờ đó trong sổ tay tôi có địa chỉ bánh mì ngon ở tất cả những nơi tôi đã đi qua.

Sau mấy chục năm ăn bánh mì, tôi chọn ra hai xe bánh mì tôi thấy hợp gu nhất là bánh mì Bảy Hổ ở đường Huỳnh Khương Ninh và bánh mì Bé Bự ở bên hông chợ Tân Định. Trong hai tiệm bánh trên thì tôi thường ăn Bảy Hổ hơn, vì miếng thịt ở đây thơm đặc biệt, bánh giòn, pâté có mùi vị như pâté của tiệm Brodard.

Ăn bánh mì nên ăn ngay khi bánh còn giòn, vì vậy bạn nên mua ở xe bánh có lò nướng. Nếu bạn không ăn ngay vì đem đi xa, thì nên yêu cầu dùng xì dầu hay muối tiêu thay vì nước sốt vì sẽ làm mềm bánh. Yếu tố khác quyết định bánh mì ngon là thịt phải vừa mỡ vừa nạc. Đồ chua tưởng chừng là phụ, nhưng ông Bảy Hổ nói với tôi đó là yếu tố quyết định thắng và là bí quyết của Bảy Hổ. Ngò với hành lá xé nhỏ và ớt cay thơm tạo nên hương vị đường phố và là chất xơ để cân bằng với thịt mỡ.

Tôi để ý những người bán bánh mì còn có những thủ thuật tinh tế, để làm cho khách hàng khi cắn miếng đầu tiên muốn “cạp” miếng lớn tiếp, rồi khi ăn xong miếng cuối cùng vẫn còn muốn ăn nữa. Bạn chú ý đi sẽ thấy họ dồn mọi thứ ngon như bơ, mayonnaise, nhiều thịt, pâté… ở hai đầu ổ bánh. Tôi có thói quen cắn ngay miếng bánh sau khi trả tiền rồi kiếm quán café bình dân quen thuộc với ly café sữa nóng, để thấy ổ bánh mì ngon không chỉ ở hai đầu bánh.

Bánh mì và café sữa là một cặp bài trùng, cũng giống như phở với rau húng và ngò gai hay hột vịt lộn với rau răm vậy.

Ngồi ăn bánh, nhìn dòng xe cộ qua lại tôi thường nhớ về những xe bánh mì trong ký ức của tuổi thơ tôi mà không sao quên được. Một số đã biến mất, một số cũng còn đó nhưng tôi không dám trở lại một lần nữa, vì sợ làm tan vỡ ký ức đẹp. Thật vậy, người chủ thế hệ con cháu không còn giữ giá trị truyền thống của ông cha mình.

Ở góc đường Cao Thắng- Phan Thanh Giản có xe bánh mì Ba Lẹ, họ tiếp tục bán vài năm sau biến cố 1975. Những năm đầu 80, ngày nào đi học về ngang qua đây tôi chỉ liếc nhìn thèm thuồng rồi tự hỏi không biết nó có còn ngon không. Bây giờ Ba Lẹ không còn nữa.

Cũng trên đường Cao Thắng có bánh mì Hòa Mã số nhà 53 danh tiếng, ngon vô địch. Tôi thấy nét văn hóa của người chủ Bắc Kỳ di cư qua cách bài trí của quán, qua hương vị của bánh và tách café thơm bốc khói. Bánh mì được phục vụ theo hai cách: đồ nguội và đồ chua dồn vào ổ, hay bày riêng trên khay để ăn tại chỗ. Bây giờ bánh mì ở đây không còn ngon như bánh mì Hòa Mã 2 đồng Ngô Đình Diệm nữa.

Hồi ra Hà Nội, tôi tình cờ ghé tiệm bánh mì Nguyên Sinh. Bánh mì ở đây ngon và giống hệt bánh mì Hòa Mã ngày xưa từ hương vị cho đến cách trình bày. Café dù pha sẵn nhưng rất ngon. Tiệm này ở góc đường Lý Quốc Sư và Chân Cầm, gần Nhà Thờ Lớn Hà Nội.

Tiếp tục với đường Cao Thắng, đối diện với rạp Văn Hoa mà ngày xưa là rạp cinéma Việt Long có xe bánh mì ngon ơi là ngon. Hương vị bây giờ không khác gì trước kia. Hồi trước Covid tôi ghé ăn và được biết ông chủ xe đã chết do tai nạn giao thông vài năm trước đó. Người con trai tuổi Tuất giống cha y đúc, nối tiếp nghề cha. Năm rồi ghé ăn, được biết anh này bị tiểu đường nặng và sắp đoàn tụ với cha mình. Bánh vì vậy không có dấu ấn của anh, và chắc nó sẽ mất lần theo chân những người muôn năm cũ.

Nhưng có một bàn bánh mì lại in sâu đậm nhất trong ký ức tuổi thơ tôi, đó là bàn bánh mì thịt ở trước cổng hồ bơi Nguyễn Bỉnh Khiêm. Nó là cái bàn chứ không phải xe bánh mì truyền thống. Chỗ này bán bánh mì thịt bằm tẩm gia vị, xiên trên cây đũa tre rồi nướng trên than hồng. Bánh chỉ có thịt nướng, đồ chua và tương ớt. Chưa vượt qua nổi yêu cầu vệ sinh tối thiểu, nhưng sao bàn bánh mì thịt này lại đông khách? Tụi nhỏ sau khi bơi xong, đói bụng, đâu có chọn lựa nào hấp dẫn hơn?

Hồi đó mỗi khi thầy cô nghỉ dạy bất chợt, lớp 6/5 trường Võ Trường Toản tụi tôi ra đây bơi rồi ra ăn để ủng hộ cho quán thằng bạn. Đúng rồi, bàn bánh mì này là của chị thằng Nguyễn Hoàng Hùng. Có lần bơi xong, lớp tôi xúm lại mua, mỗi đứa một ổ. Đứng quanh bàn bánh mì, một lũ mặt mũi, tóc tai tèm lem tương và ớt, nâu và đỏ, trông thật hồn nhiên và buồn cười.

Tôi không có tiền nên đứng chơi vơi một mình. Chị của nó thấy tội nên làm cho tôi nửa ổ rồi nói: “Ăn đi cưng, ổ này nhỏ nhưng có thêm bơ, tụi nó không có”. Trời ơi, chỉ nửa ổ thôi nhưng đó là ổ bánh mì ngon nhất trong cuộc đời của tôi. Nó đã theo tôi hơn nửa thế kỷ cho đến khi ngồi gõ những dòng chữ này. Tôi cam đoan nó ngon hơn bánh mì Quyên, Hòa Mã, Bảy Hổ.

Nghe nói đang có lễ hội bánh mì ở công viên Lê Văn Tám, ước tính thu hút 150 ngàn du khách. Tôi sẽ đến chụp hình rồi nếm thử để thỏa mãn hiếu kỳ. Tôi biết chắc 150 gian hàng bánh mì ở đây không thể ngon hơn các xe bánh mì đã hằn sâu trong ký ức tuổi thơ tôi.

Nguyễn Tuấn Khoa - SGN

______________________________

Saturday, December 13, 2025

Ông bà chăm cháu là quý nhưng...

Theo Gia Đình Việt Nam


Chăm cháu là niềm vui, là sự gắn kết vô giá trong mỗi gia đình Việt. Nhưng nếu kéo dài quá lâu, việc này đôi khi khiến ông bà kiệt sức, con cái lệ thuộc, còn tình cảm gia đình vô tình bị thử thách.

Chăm sóc cháu nhỏ vốn là một việc ấm lòng, vừa mang lại tiếng cười, vừa giúp ông bà cảm nhận rõ rệt vòng quay của sự tiếp nối. Thế nhưng, bất kỳ việc gì kéo dài quá mức cũng dễ trở thành gánh nặng. Nhiều ông bà dù thương cháu hết mực nhưng trong lòng lại trăn trở: khi nào mình nên buông tay? Khi nào nên nhường lại vai trò chủ đạo cho bố mẹ cháu? 

TỶ PHÚ "KEO KIỆT NHẤT THUNG LŨNG SILICON" SỐNG THẾ NÀO?

 


David Cheriton, một trong những nhà đầu tư viết tấm séc đầu tiên cho Google, với khối tài sản ước tính hơn 20 tỷ USD, có lối sống tiết kiệm đến mức cực đoan.

David Cheriton, giáo sư khoa học máy tính tại Đại học Stanford, là một trong những nhà đầu tư đầu tiên vào Google và trở thành tỷ phú với khối tài sản ước tính hơn 20 tỷ USD (theo số liệu của Forbes năm 2023). Tuy nhiên, trái ngược với hình ảnh thường thấy về giới siêu giàu, Cheriton nổi tiếng với lối sống tiết kiệm đến mức cực đoan, thường được truyền thông gọi là “tỷ phú keo kiệt nhất Thung lũng Silicon".

Friday, December 12, 2025

Kahlil Gibran: Những đứa con / Children

Kahlil Gibran (1883-1931)

Bài thơ nói về mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái. Con cái không thuộc về cha mẹ mà là con của sự sống. Cha mẹ có thể nuôi dạy con nhưng không thể chi phối suy nghĩ của chúng. Cha mẹ chỉ là cánh cung giúp con bay xa hơn..


“Con cái không phải là con của các bạn.
Chúng là con trai và con gái của Sự sống, mong mỏi cho chính nó.

Thursday, December 11, 2025

Là Người Mẹ, Là Anh Hùng Hay Là Kẻ Giết Người?

Con gái bảy tuổi của cô đã bị cưỡng hiếp và sát hại. Khi kẻ giết người cười nhạo tại tòa, cô ta rút súng ra và bắn bảy phát. Đây là Marianne Bachmeier.

Wednesday, December 10, 2025

Mùa Giáng Sinh Cuối Cùng

 
*Hình minh họa, lấy từ internet.

Tối qua, lang thang trên trang “Đà Nẵng – Xứ Quảng xưa”, trong một bài viết về ẩm thực ngày Tết, tôi đọc được một comment nhắc đến món bánh tráng đập dập cuốn thịt heo ba chỉ chấm mắm nêm kiểu Quảng Nam. Món ăn ấy bỗng gợi nhớ đến kỷ niệm với cậu tôi cách đây 45 năm, người đã dẫn tôi đi ăn bữa giã từ trước khi rời quê nhà. Câu chuyện tôi có ghi lại trong một bài viết về Giáng sinh cách đây khá lâu. Thật lạ, đôi khi chỉ một món ăn giản dị, một món ăn mang tính địa phương, có chút “dung dị quê mùa” lại khiến cả “một trời quê hương” ùa về trong tâm trí.

Tuesday, December 9, 2025

Bịnh liệt 1 bên mặt

Dr: Thắng Trần

Bịnh liệt 1 bên mặt = méo 1 bên mặt = liệt dây thần kinh (số 7) mặt. ( facialisparese)
Tôi được 1 người bà con cho biết có người quen bị méo mặt đến bất ngờ. Tôi nhân tiện viết vài dòng về bịnh này.

Dây thần kinh số 7 điều khiển sự hoạt động các cơ ở mặt. Khi bị liệt dây thần kinh ấy 1 bên mặt sẽ làm mặt bị méo, cười thấy rõ miệng méo, không huýt sáo được và khó nhắm mắt lại hoàn toàn. Không nhăn được trán.

Thông thường nó bị bất ngờ và hiện tại khoãng 80% không biết lý do. Còn lại do có vì siêu vi, vi khuẩn từ rận, các bịnh đặc biệt khác ( sarkoidose, Guillain-Barre, bịnh lao). Đôi khi đến sau khi chích ngừa cúm. Có 1 số bị sau khi ngồi chỗ gió luồn, ví dụ ngồi trên xe hơi mở cửa hay ngồi trên xe máy.
Có 1 số trường hợp do tai biến, nhưng có nhiều dấu hiệu khác nữa.
Có khoãng 15-30 trường hợp cho 100.000 người mỗi năm ở Na Uy. Xảy ra đồng đều cho 2 giới. Nguy cơ hơn cho người mang thai và bịnh tiểu đường. Thường xảy ra cho lứa tuổi 15-45. Khi xảy đến người trên 60 tuổi, có thể đưa đến liệt 1 bên mặt suốt đời.

Điều trị: nếu trong 3 ngày đầu phát hiện có thể điều trị thuốc Prednisolon 60mgx1 trong 5 ngày, sau đó giảm 10mg ngày. Tổng thời gian điều trị 10 ngày. Điều trị làm tăng khả năng trở lại bình thường 10-15%, và có thể dùng thuốc chống siêu vi ( valaciclovir). Nếu do rận dùng trụ sinh. Cần bảo vệ mắt khi không nhắm được mắt hoàn toàn.

Trong trường hợp nặng và không tiến triển sẽ cần thử giải phẩu.

Khoãng 80% sẽ tự khỏi. Thường 3-4 tuần sẽ cảm thấy bớt liệt và 3- 6 tháng sẽ hết hẳn. Dù rằng không có tiến triển trong thời gian nêu trên vẫn có cơ hội khá lên sau thời gian lâu dài.


_______________________________

Monday, December 8, 2025

HOÁ CHẤT

Xuân Hồng



1-  Tôi đến thăm nhà một nông dân với mục đích xin một cành huệ trắng. Ông ấy hỏi:

- Cô xin làm gì mà chỉ xin một cành duy nhất?

Tôi trả lời:

- Để làm thuốc trị cao huyết áp theo như tài liệu đúc kết từ xưa mà các ông tổ thuốc Nam truyền lại.

Ông nông dân lắc đầu:

-  Tôi có thể cho cô một hoặc hai, ba chục cành huệ trắng, nhưng là cho để cô cắm hoa vào bình, chưng dọn cho đẹp nhà cửa, chứ xin để làm thuốc thì tôi không cho.

-  Làm thuốc cứu người thì được phước. tại sao anh không cho?

Ông nông dân thở dài ngao ngán:

-  Bông huệ bây giờ độc lắm cô ơi! Không xịt thuốc sâu thì không có bông để bán. Bông đã xịt thuốc nhiều lần rồi thì tôi không dám cho cô dùng. Bông huệ bây giờ không làm thuốc được đâu cô.

2-   Tôi ra chợ tìm mua một cây cúc vàng. Tài liệu đông y có nói hoa cúc trị được bệnh cao huyết áp và làm sáng mắt. Nhưng cẩn thận với chuyện cây huệ trắng, tôi hỏi cô gái con nhà nông, đội hoa đi bán rong:

-  Hoa này có xịt thuốc không cô?

-  Có chứ! Phải xịt thuốc ít nhất ba lần, cho tới lúc gần cắt bán thì bông mới còn nguyên, không bị sâu ăn.

-  Thế thì tôi không dám mua, vì tôi mua để làm thuốc.

3-   Đài VTV có một chương trình của ngành y. Trong đó, bác sĩ ca ngợi chuyện ăn các loại nấm rất có ích lợi cho sức khỏe. Cụ thể là: làm tăng sức đề kháng của cơ thể, làm tăng sự hấp thu của các loại thuốc nếu chúng ta bị một bệnh nào đó và phải uống thuốc.

-  Đúng là bác sĩ nói chuyện hồi xưa. Thời 43 năm về trước, tài liệu y học nói thế là đúng. Nhưng bây giờ khác xưa rồi bác sĩ ơi. Bác sĩ đi thâm nhập thực tế sẽ thấy bây giờ người nông dân dùng thuốc có tên là "dưỡng nấm". Khoảng 5 giờ chiều ngày hôm trước, người ta xịt vào mô nấm với các nụ nấm to bằng đầu đũa . Khoảng 5 giờ sáng hôm sau, họ sẽ thu hoạch được cây nấm vừa cỡ bán, to bằng ngón chân cái hoặc to hơn. Thuốc này do " người hàng xóm" chế tạo và đưa vào Việt Nam để dân Việt đầu độc lẫn nhau. Do vậy mà người ăn chay cũng bị ung thư. 

Sách y học ngày nay chắc chắn phải sửa lại rồi bác sĩ ơi: Ăn nấm không tăng sức đề kháng mà mau phát bệnh ung thư! 

4-  Một người quen là chủ vườn có trồng nhiều loại cây ăn trái, nói với tôi rằng:

- Từ lúc mận nở hoa đến khi hái trái, anh phải xịt thuốc 5 lần mới có trái nguyên để bán. Không riêng gì mận mà mít, mãng cầu và các loại trái cây khác cũng phải xịt như vậy. Hồi xưa, có bao giờ mình thấy trái chuối có giòi đâu? Bây giờ để chuối chín cây là chuối có giòi. Mít mà không xịt thuốc là mít thúi!

Tôi đi chợ, mua một trái mãng cầu chín cây. Xẻ ra, chỉ còn ăn được 1/3. Hai phần còn lại có giòi lúc nhúc. Tính ra là mua giá quá cao, nhưng lại được sự an tâm là không mua lầm trái cây xịt thuốc.

5-   Ngành nông nghiệp Việt Nam bây giờ phải đối đầu với nhiều loại sâu rầy gây hại. Đặc biệt là các loại sâu rầy này chỉ phát triển nhiều khoảng hai chục năm nay thôi.  Con Covid 19 đã cho ta thấy họ phát triển con virus này rồi làm giàu bằng cách bán khẩu trang, bán máy thở, bán vaccin. Tương tự như thế, họ gây bệnh cho hoa màu, cây trái ở Việt Nam rồi tung qua hàng loạt thuốc chữa bệnh. Thuốc diệt sâu rầy do "người láng giềng" chế tạo và đưa vào Việt Nam với giá rẻ gấp đôi so với thuốc của các nước Châu Âu. Nông dân vì hám lợi mà xài thuốc giá rẻ. Như thế là một mũi tên bắn  hai con chim: Vừa giết dân Việt vừa phá hoại kinh tế của các nước châu Âu, châu Mỹ.

6-   Ngay cả thuốc xịt muỗi mà "người láng giềng" chế tạo và bán sang Việt Nam: Chỉ nghe mùi thoảng qua mũi là bị nhức đầu, chóng mặt, mệt mỏi... Huống hồ là thuốc diệt côn trùng: Rẻ nhưng vô cùng độc hại.

7-   Thịt động vật thì có chất tạo nạc, chất kích thích tăng trưởng gây ung thư...

 Tình trạng thực phẩm Việt Nam vô cùng tồi tệ. Dù cho chúng ta ăn chay hay ăn mặn cũng đều bị ngộ độc từ từ rồi bệnh và chết. Chết nhiều là người trẻ tuổi. Vì tuổi trẻ có sức ăn mạnh hơn tuổi già nên chết nhanh hơn.

Thương cho nòi giống con rồng cháu tiên...


____________________________

Sunday, December 7, 2025

Chúng ta không phải đồ bỏ đi chỉ vì tóc bạc.

Tôi tên là Ruth, 72 tuổi. Và hôm qua, tôi bỗng trở thành “đối tượng cần theo dõi”… trong mắt chính con gái mình.

Không phải vì tôi bệnh.

Không phải vì tôi lẫn.

Mà vì tôi đã… rút sạch toàn bộ tiền tiết kiệm của mình. Từng xu một.

Con gái tôi, Jessica, phó chủ tịch ở Thung lũng Silicon, nghĩ rằng tôi đã mất trí. Nó báo sẽ bay từ California về để làm một thứ mà nó gọi là “can thiệp khẩn”.

Nó không hiểu rằng… tôi vừa hồi sức cho chính cuộc đời mình.

Suốt 45 năm, tôi là Ruth — y tá trưởng khoa cấp cứu ở bệnh viện St. Jude’s. Cả cuộc đời tôi ngập mùi thuốc sát trùng, cà phê cháy và tiếng rên rỉ tuyệt vọng. Tôi từng nắm tay bệnh nhân, ép tim đến gãy cả xương sườn, báo tin dữ đến mức không còn nhớ nổi bao nhiêu lần.

Thế giới của tôi là hỗn loạn, và tôi biết cách xử lý nó.

Rồi tôi nghỉ hưu.

Sáu tháng sau, chồng tôi — Frank — mất. Và sự im lặng ập xuống như nuốt chửng tôi.

Jessica là người tốt. Nó chỉ… quá “hiệu quả”. Nó quản lý cả đội kỹ sư chuyên tạo ra app để “tối ưu hóa sự kết nối của con người”.

Chỉ có điều, cuộc đời không phải cái bảng Excel để nó gõ vài hàm là xong.

Thế là nó bắt đầu “sửa” tôi.

Nó bán nhà của tôi, chuyển tôi vào một khu dưỡng lão siêu hiện đại tên “Gilded Willow”. Mọi thứ đều là kính và thép bóng loáng. Nhưng tôi thấy mình như bị nhốt trong một cái… chuồng high-tech.

Nó đưa tôi đeo một cái vòng theo dõi nhịp tim, bước chân, nguy cơ té ngã. Nhìn không khác gì vòng quản thúc.

Những năm “vàng” của tôi bị biến thành thời khóa biểu:

10h: thể dục dưới nước

14h: “kích thích nhận thức” (thực ra là chơi Bingo)

17h: ăn tối ít muối

“Mẹ, dữ liệu cho thấy mẹ đang phát triển tốt lắm!” — nó nói qua video call, mắt vẫn nhìn vào một màn hình khác.

Tôi trả lời:

“Jessica, mẹ ‘nghỉ ngơi’ hai năm rồi. Và đó là thứ mệt nhất mẹ từng làm.”

Rồi tia sáng đến.

Hôm đó tôi đi xe buýt — chỉ để cảm nhận được mình đang di chuyển — thì trông thấy cái biển hiệu: “Sunrise Grill”.

Frank đã đưa tôi đến đây trong buổi hẹn đầu tiên của hai đứa hồi 1973. Chúng tôi ăn chung một miếng bánh táo.

Bây giờ, trước quán là biển “Bán gấp”. Bên cạnh còn dán tờ giấy báo điểm vệ sinh bét nhất.

Tôi bước vào. Bên trong trống trơn, chỉ có một cậu trai khoảng 20 mấy tuổi, ngồi gục bên laptop, người tái mét dưới ánh sáng màn hình.

Tôi gõ lên quầy:

“Cái mặt bàn này vi phạm quy định vệ sinh đó.”

Cậu giật mình, đóng laptop lại.

“Dạ… tụi con sắp đóng cửa. Hẳn luôn.”

“Tôi thấy rồi.” — tôi liếc ly cà phê nguội. — “Chủ ở đâu?”

Cậu thở dài:

“Dạ… là con. Ông nội con mở quán này. Ổng… mất rồi.”

“Vì COVID hả?” — tôi hỏi.

Cậu bật cười chua chát:

“Không. Ổng sống qua COVID. Nhưng… tiền viện phí giết tụi con. Con cố giữ quán, cố trả nợ, mà…”

Cậu dang tay như đầu hàng.

Cậu đang cố trả núi nợ bằng… mấy dĩa trứng chiên.

Bản năng của một y tá cấp cứu trỗi dậy. Đây không phải quán ăn xuống cấp. Đây là một ca cấp cứu.

“Tất cả hết bao nhiêu?” — tôi hỏi.

“Dạ??”

“Tổng nợ và giá sang quán.”

Cậu nói ra con số.

Gần bằng đúng số tiền tôi để dành cả đời.

“Tôi sẽ có mặt lúc 6h sáng mai.” — tôi mở sổ chi phiếu. — “Tôi không phải ‘cộng sự’. Tôi là sếp mới của cậu. Giờ thì về ngủ tám tiếng đi. Cậu đang suy thượng thận đấy.”

Cuộc gọi của Jessica sau đó… đúng kiểu phim truyền hình:

“Mẹ LÀM GÌ CƠ?! Đổ hết tiền hưu vào một cái quán ăn? Mẹ biết nó là tài sản rủi ro không?! Nó mất vệ sinh đó! Con sẽ gọi bác sĩ khám lại năng lực hành vi của mẹ — ”

“Jessica, con không thể tối ưu hóa lòng tốt đâu. Mẹ cúp máy đây. Mẹ còn phải cọ cái bếp.”

Và tôi tắt máy.

Tháng đầu tiên thật sự ác liệt. Nhưng đó là kiểu hỗn loạn mà tôi quen xử lý.

Sunrise Grill không chỉ thiếu đầu bếp. Nó thiếu… một y tá trưởng. Mà thứ đó thì tôi quá rành.

Khách cũ bắt đầu quay lại.

Walt, ông cựu chiến binh Việt Nam, lúc nào cũng ngồi một góc, càu nhàu, và chẳng bao giờ ăn hết bánh mì nướng.

Một hôm tôi đem cho ông chén cháo yến mạch.

“Tôi đâu có gọi cái này.” — ông gầm gừ.

“Tôi biết, Walt.” — tôi rót thêm cà phê. —

“Bốn mươi lăm năm làm y tá dạy tôi nhận ra khi nào… hàm răng giả làm đàn ông khó chịu. Ăn đi.”

Ông nhìn tôi qua cái muỗng.

Rồi… ông ăn thiệt.

Còn có Chloe — cô gái trẻ bế con nhỏ, vừa cho bú vừa gõ laptop, mặt thất thần. Cả quán nhìn mà thương.

Tôi bước tới, nhẹ nhàng đóng laptop lại.

“Con có… deadline.” — cô nói như sắp khóc.

“Không.” — tôi chuyển sang giọng y tá trưởng. —

“Con có một đứa bé. Và con đang sốt. Con đang mất nước.”

Tôi bế đứa bé. Nó im ngay, dụi mặt vào vai tôi như được trấn an bởi kinh nghiệm 72 năm.

“Alex!” — tôi gọi lớn.

“Cam vắt và súp gà cho Chloe. Miễn phí.”

Chloe khóc. Kiểu khóc âm thầm của những người phụ nữ nghĩ rằng mình thất bại ở mọi thứ cùng lúc.

Sunrise Grill lúc đó… không còn là quán ăn.

Nó là ca trực của tôi.

Jessica xuất hiện vào một chiều thứ Sáu mưa tầm tã. Trong tay ôm cái iPad như chuẩn bị “giải cứu ai đó”.

“Mẹ, chuyện này dừng ngay. Con đã nói chuyện với luật sư để làm thủ tục giám hộ — ”

Nó dừng lại.

Quán đông kín. Ấm cúng. Tiếng cười. Mùi đồ ăn.

Cuộc sống.

“Đây…” — nó lắp bắp — “…đây là mẹ tôi sao?”

Nó thấy tôi ở bàn cuối.

Chloe ngồi trước mặt tôi, đứa bé ngủ trong địu. Cô ấy đang khóc nhỏ:

“…con thấy mình thất bại, cô Ruth ơi. Con mệt lắm. Con cảm giác như mình làm hỏng mọi thứ…”

Tôi không đưa lời khuyên.

Không có checklist.

Tôi chỉ nắm tay cô ấy — bàn tay già nua 72 tuổi ôm lấy bàn tay run rẩy 25 tuổi.

“Không đâu con.” — tôi nói. —

“Con không thất bại. Con đang chới với. Nghĩa là con vẫn đang cố gắng. Giờ hít thở nào.”

Jessica đứng chết trân.

Những gì nó thấy… là thứ không app, không AI nào đo được.

Không “tối ưu hóa” được.

Nó đi tới quầy.

Alex ngẩng lên:

“Cô dùng gì ạ?”

Jessica nói, mắt đỏ hoe:

“Cho tôi… súp gà. Và một phần bánh táo.”

Trong căn hộ “thông minh” và vô cảm kia, tôi chỉ là một dữ liệu: một “nguy cơ té ngã”, một người cần giám sát.

Nhưng ở đây, trong cái quán nhỏ hỗn loạn này…

tôi có ích.

Người ta bảo già rồi thì nên nghỉ ngơi. Nên an toàn.

Nhưng con tàu nằm im trong cảng thì an toàn thật —

nhưng nó đâu phải sinh ra để nằm yên.

Da tôi nhăn, lưng tôi mỏi —

nhưng tôi chưa bao giờ vô dụng.

Chúng ta không phải đồ bỏ đi chỉ vì tóc bạc.

Không phải đối tượng để “quản lý”.

Chúng ta tự chăm sóc.

Chúng ta vẫn biết nắm tay, biết lắng nghe, biết nấu tô súp cho người cần nó.

Đừng để họ nhốt bạn lại.

Đừng để họ “tối ưu hóa” bạn đến mức biến bạn thành vô hình.

Hãy đi tìm nơi mà bạn còn được cần đến.

Hãy tìm ca trực của chính mình.


____________________________

Saturday, December 6, 2025

Chuyện về những con ma

Trần Thị Nhật Hưng 

Ma là một khái niệm mơ hồ, có người tin và có người không tin, tuy nhiên luôn là đề tài hấp dẫn đối với phụ nữ mặc dù các bà rất sợ ma nhưng lại thích nghe chuyện ma.

Từ xưa đến giờ chưa ai thấy hình dáng, hình tượng con ma ra sao, thế nhưng trong tưởng tượng, mọi người phác họa ra những con ma vô cùng đa dạng, độc đáo.

Friday, December 5, 2025

Tại sao thiếu ngủ ?

Càng lớn tuổi, nhiều người thấy giấc ngủ trở nên chập chờn và khó sâu như trước. Nghiên cứu cho thấy có tới 70% người cao tuổi gặp vấn đề với giấc ngủ mạn tính (chronic sleep problems).

Trái với quan niệm phổ biến, người lớn tuổi vẫn cần ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm như người trẻ. Tuy nhiên, nhiều yếu tố khiến giấc ngủ ở tuổi già dễ bị gián đoạn hơn.

Thursday, December 4, 2025

Kinh hoàng vụ 918 người đồng loạt tự tử

 Nguyên Lee

Cái chết hàng loạt của 918 người tại Jonestown, Guyana, vào ngày 18 Tháng Mười Một năm 1978, là một đỉnh điểm tàn khốc trong cuộc đời và tư tưởng của người sáng lập Peoples TempleJim Jones. Sự kiện này chính thức được phân loại là một vụ tự sát và giết người hàng loạt và tổn thất nhân mạng cố ý lớn nhất của người Mỹ cho đến vụ tấn công ngày 11 Tháng Chín năm 2001.

Wednesday, December 3, 2025

Nhớ Đồng Quarter Của Người Homeless

Phạm Lê Huy

Từ sáng, người bạn sponsor thả vợ chồng con cái Nguyên xuống Sở Xã Hội để làm thủ tục “đầu tiên” (xin trợ cấp tị nạn), rồi hẹn khoảng năm giờ rưỡi chiều đến đón. Vậy mà đã gần sáu giờ rồi vẫn chẳng thấy tăm hơi bạn đâu. Có thể bạn ấy bị kẹt xe vào giờ tan việc.

LOÀI SAN HÔ BIẾT ĐI

Cycloseris cyclolites
Có lẽ bạn thường nghĩ san hô là loài đứng im một chỗ. Trên thực tế, hầu hết san hô không di chuyển mà bám chặt vào nơi sinh sống, thường là rạn san hô được tạo nên từ xương của các lứa san hô trước.

Tuesday, December 2, 2025

Món ngon làm bằng chuối chín rục

 Mai Lâm 

Chuối là loại trái cây cực kỳ bổ dưỡng, ngon miệng và dễ mua. Hiện nay chuối đã có mặt trên 150 quốc gia trong khi trước đây chỉ trồng được ở vùng Đông Nam Á.

Monday, December 1, 2025

Miền trung lũ ngập nhưng lương tâm ai vẫn khô hạn?

Bí Bếp

Có lẽ chưa bao giờ cảm giác bất lực lại trĩu nặng như những ngày này, khi mở bất kỳ trang tin nào cũng thấy hình ảnh nước đục ngầu phủ lên mái nhà, người ta ngồi co ro trên nóc tôn, gương mặt trắng bệch vì lạnh, vì đói, vì sợ. Miền Trung, dải đất gầy guộc mà tôi từng lớn lên, vốn đã quen với điệp khúc “năm thì mười hoạ bão lũ”, bỗng dưng những năm gần đây như bị đẩy vào tâm điểm của một trò thí nghiệm tàn nhẫn: lũ hết đợt này đến đợt khác, nước hết dâng lại rút, rồi lại dâng, mỗi lần là thêm vài chục sinh mạng, thêm vài chục ngàn căn nhà ngập sâu, thêm vài trăm ngàn phận người trắng tay.

Sunday, November 30, 2025

Lễ Tạ Ơn Của Một Người Vô Gia Cư Ở Little Saigon

* Thanksgiving, đọc lại bài báo cũ.

Đằng Giao

WESTMINSTER, California (NV) – Dù sống lang thang ở vỉa hè khu Little Saigon hơn một năm nay, nhưng ông buộc mình phải sống với ba điều, đó là không tham lam, chân tình và đói thì xin.

Saturday, November 29, 2025

MEDICARE - Bảo Hiểm Y Tế cho người cao tuổi!

Bí Bếp

 
  Medicare, nói một cách dễ hiểu, là “cái dù y tế” đi kèm với An Sinh Xã Hội khi mình bước qua tuổi 65. Có tiền hưu mà không lo tới Medicare thì giống như có tiền mà… ngại đi bác sĩ, vì mỗi lần vô bệnh viện là một lần thấp thỏm. Thành ra, hiểu sơ sơ cho đúng để ghi danh đúng hạn, khỏi bị phạt, và biết đường chọn gói cho hợp với mình là rất quan trọng.

Friday, November 28, 2025

Lễ Tạ ơn 2025 ...

Hôm nay là ngày Thanksgiving (Lễ Tạ ơn). Như một thông lệ, nhà nào cũng chuẩn bị con gà tây. Nướng, quay, đút lò, xông khói… đủ kiểu sáng tạo, dù ăn uống thật ra chẳng bao nhiêu. Cũng giống như ở VN, cứ chiều cuối năm là đủ loại bánh tét, bánh chưng, nhân chay, nhân mặn, chuối, đậu xanh, nước dừa, gà, heo, thịt mỡ dưa hành… Nói chung là ở xứ nào cũng vậy, điều quan trọng nhất vẫn là cái "hồn" của ngày lễ, nấu nướng rộn rịp là để gia đình, bạn bè có dịp quây quần bên nhau.

Thursday, November 27, 2025

THỜ Ơ

 Johnny Tri Nguyen


Từ khi tôi trở về nước tới nay đã hơn 20 năm.
Không năm nào tôi không nghe bà con kêu gọi cứu trợ miền Trung.
Năm nào cũng Iũ.
Năm nào cũng ngập.
Năm nào cũng cảnh nhà cửa cuốn trôi, người dân mất mát, và cả nước lại gom tiền gom mì gói để gửi ra.

Wednesday, November 26, 2025

Happy Thanksgiving 2025



TRI KỶ, NGƯỜI Ở LẠI KHI LÒNG TA LẶNG

Giữa những đổi thay chóng mặt của đời người, có một mối quan hệ không cần ồn ào vẫn bền bỉ như dòng nước ngầm, đó là tri kỷ. Người tri kỷ không phải là người hiện diện nhiều nhất, nhưng là người khiến ta cảm thấy an ổn nhất. Họ giống như một ngọn đèn nhỏ, không rực rỡ nhưng đủ sáng để đưa tâm hồn ta quay về với chính mình.

Tuesday, November 25, 2025

CHUỐI NƯỚNG MIỀN TÂY CHẤM CỐT DỪA THƠM NGẬY

Món chuối đập chấm cốt dừa gây thương nhớ với những du khách từng đến miền Tây. Dù ở nhà, bạn vẫn có thể tái hiện hương vị đặc biệt của chuối đập với công thức đơn giản.

Chuối đập miền Tây chấm cốt dừa thơm ngậy

Chuối đập chấm cốt dừa là món ăn mang nhiều hoài niệm với người miền Tây. Những người đã ăn thử đều khó lòng quên được hương thơm của chuối quyện lẫn với mùi béo từ cốt dừa. Dù không phải người miền Tây, bạn vẫn có thể tự làm món chuối đập tại nhà bằng công thức đơn giản.

Monday, November 24, 2025

TUỔI GIÀ KHI THIẾU MỘT NGƯỜI BẠN ĐỜI

Lê Khiêm (sưu tầm)

Trong cuộc sống, nhất là khi về già, một trong những điều quan trọng nhất, đó là có cho mình một người bạn đời.

Nếu người ta không may, vì mộ lý do nào đó, ví dụ như ly hôn, hay một trong hai người kia ra đi quá sớm, mà phải sống cuộc đời còn lại một mình đơn lẻ, thì quả là một điều bất hạnh.

Thu Buồn - Hạ Anh



_______________________________

Sunday, November 23, 2025

Lý do một số người không thể uống được rượu đỏ

Khi một buổi tối thư giãn với một ly rượu vang đỏ biến thành cơn đau đầu dữ dội, điều đó tất nhiên sẽ gây khó chịu. Đối với hàng triệu người, đây là một vấn đề rất thực tế và các nhà khoa học cuối cùng cũng bắt đầu vào cuộc. Hóa ra, thủ phạm đằng sau những cơn đau đầu do rượu vang đỏ nằm ở chính những quả nho.

Trong một thời gian dài, các lý thuyết hàng đầu về chứng đau đầu do rượu vang đỏ tập trung vào sulfite, histamine hoặc tannin.

Saturday, November 22, 2025

Lá khởi vàng chưa nhỉ?

 Đặng Mỹ Hạnh

Photo: Đặng Mỹ Hạnh / trẻ

Trốn trong góc “bán Bình Yên”, nơi mà dương xỉ và dây leo sung túc vươn mình. Tôi nghe tiếng quạt đuổi cái nực, ly nước lạnh chẳng đủ làm mát cái CPU nóng hừng hực giữa hai tai. Mong mưa, để nghe giọt nước gõ trên mái gác, nhỏ tí tách xuống sàn xi măng … Tháng 9 vẫn chưa thu!